زخم مقعد چیست؟

مقعد نیز ممکن است مانند سایر اعضای بدن در معرض آسیب دیدگی، بیماری یا زخم قرار بگیرد که فرد را دچار بیماری کند. به طور کلی زخم مقعد عارضه ای است که بیمار دچار جراحت، شکاف یا خراش در ناحیه مقعدی می شود که وابسته به دلایل متعددی این اتفاق می افتد. این ناحیه به دلیل داشتن عصب های فراوان بسیار حساس بوده و کوچکترین خراش دیدگی علائم و درد شدیدی برای بیمار به همراه می آورد.

علائم

زمانی که عارضه زخم مقعد در قسمت خارجی رکتوم شکل بگیرد، برای بیمار قابل مشاهده بوده و می تواند علائم ظاهری آن را نیز مشاهده نماید. اما هنگامی که زخم در درون رکتوم رخ می دهد، بیمار توانایی تشخیص یا مشاهده آن را نداشته و نیاز به بررسی و معاینه پزشک خواهد داشت علت آن مشخص شود.

برخی از این علائم عبارت اند از:

قرمزی و التهاب پوست ناحیه

زخم های کوچک با دهانه باز

خارش مقعد

سوزش هنگام نشستن یا اجابت مزاج

خونریزی مقعد

درمان زخم مقعدی با لیزر

برای درمان زخم مقعدی ابتدا باید علت عارضه را مورد بررسی قرار داده تا علت اصلی آن را بیابید. در صورتی که زخم ایجاد شده در اثر وجود بیماری های نشیمنگاهی چون بواسیر، شقاق یا عادات غلط شکل گرفته باشد، بهتر است ابتدا بیماری را درمان نمایید تا زخم مقعدی نیز درمان شود.

لیزر یک شیوه نوین در علم پزشکی می باشد که تقریبا درمان هرگونه بیماری نشیمنگاهی به واسطه آن امکان پذیر است. برای مثال درمان هموروئید، یا شقاق با لیزر به راحتی و با کمترین عوارض امکان پذیر بوده و می تواند آن را در یک جلسه از بین ببرد. درمان زخم مقعدی نیز به واسطه لیزر یک امر ساده بوده و نسبت به دیگر شیوه های درمان از کمترین درد، عوارض یا آسیب به بافت مقعدی امکان پذیر است.

مزایای لیزر

لیزر نسبت به دیگر شیوه های درمان زخم مقعدی از جمله جراحی دارای مزایایی است که برخی از آنها عبارت اند از:

دوره نقاهت بسیار کوتاه

کمترین میزان درد

بدون وارد شدن آسیب به بافت حساس ناحیه نشیمنگاه

بدون نیاز به بستری یا بیهوشی

هزینه بسیار کمتر

بهبود و درمان زخم مقعد یک جلسه ای

بدون باقی گذاشتن گوشت اضافه مقعد ناشی از زخم

عدم ابتلا به عفونت

زخم مقعدی نشانه چیست؟

زخم مقعدی در صورتی که در اثر وجود بیماری قبلی و خاصی نباشد، ممکن در اثر عدم رعایت بهداشت، پوشیدن لباسهای تنگ و آزار دهنده شکل بگیرد. اما وجود برخی بیماری ها مانند بواسیر، شقاق یا تنگی مقعد نیز در بروز این عارضه بی تاثیر نخواهند بود. بنابراین هنگام مشاهده کوچکترین عارضه یا زخم در نواحی مقعد سریعا به پزشک متخصص بیماری های مقعدی مراجعه نمایید.

بواسیر

بیماری بواسیر به عروق متورم و ملتهب شده ناحیه مقعد و رکتوم گفته می شود که با عوارضی چون درد، سوزش، خارش، خونریزی همراه بوده که به همین دلیل بسیاری از افراد آن را با زخم مقعدی اشتباه میگیرند. اما بواسیر شایع ترین بیماری نشیمنگاهی است که به رگ ها مربوط است و درمان آن نیز با لیزر امکان پذیر است.

شقاق

شقاق نوعی از زخم مقعدی است که به دلایل مختلفی از جمله یبوست، تنگی دریچه مقعد یا اسپاسم و گرفتگی عضلات اسفنکتر شکل می گیرد. شقاق دارای دو نوع حاد و مزمن که نوع پیشرفته تر آن است، بوده که درمان هر دوی آنها با شیوه های نوین پزشکی چون لیزر امکان پذیر است.

زخم مقعدی در اثر رابطه

به طور کلی مقعد یک راه خروجی برای دفع مدفوع بوده و وارد کردن هرگونه جسم خارجی درون آن سبب آسیب دیدگی آن می گردد. فشار ناشی از برقراری رابطه جنسی مقعدی می تواند موجب آسیب دیدگی عضلات اسفنکتر شده عارضه زخم مقعدی ایجاد نماید.

علاوه بر آن امکان انتقال انواع باکتری ها و ویروس ها وجود داشته که برای دو طرف مضر بوده و سلامتی را به خطر می اندازد.

برخی از عوارض برقراری این نوع رابطه شامل بی اختیاری مدفوع، زخم مقعد، ابتلا به بیماری های آمیزشی و حتی بواسیر شود.

تنگی مقعد

تنگی مقعد عارضه ای که ممکن است هر فرد حتی در ابتدای تولد نیز به آن دچار باشد. این عارضه ناشی از تنگی کانال مقعد بوده که این موضوع سبب ایجاد اختلال در اجابت مزاج گردیده و در نهایت بیمار را مبتلا به بروز زخم در مقعد می کند.

زخم مقعدی در اثر یبوست

یبوست یک بیماری بسیار دردناک بوده که عوارض سخت و گاهی جبران نشدنی برای فرد به همراه می آورد. از آنجایی که فرد هنگام ابتلا به یبوست مجبور است مدفوع خشک و سفت را دفع کند، دچار آسیب دیدگی روده ها یا دریچه مقعد شده و امکان ابتلا به انواع آسیب دیدگی ها و بیماری هایی چون زخم مقعد یا بواسیر را برای او به همراه می آورد.

روشهای درمان زخم مقعد

درمان زخم مقعد به روشهای دیگری چون جراحی، روشهای خانگی، یا استعمال دارو ها و پماد های مربوطه امکان پذیر است که در برخی موارد بیماری را کنترل خواهند کرد. البته استعمال دارو یا روشهای غیر پزشکی تنها در ابتدایی ترین مراحل موثر هستند.

همچنین ممکن است گاهی این روشها تنها اتلاف وقت تلقی شده و بیماری را حادتر کند.

جراحی

جراحی یک روش سنتی و منسوخ است که در گذشته برای درمان زخم مقعد مورد استفاده قرار می گرفت. این روش علاوه بر درد زیاد دارای عوارضی چون آسیب به بافت این ناحیه، گوشت اضافه مقعد، خونریزی شدید همراه بوده و می تواند نتیجه معکوس داشته باشد.

درمان خانگی زخم مقعدی

امکان درمان خانگی زخم مقعدی در صورتی که بیماری بسیار حاد و عمیق نشده وجود داشته و بیماران می توانند با تغییر عادات یا مصرف برخی دارو ها نسبت به درمان این عارضه اقدام نمایند.

برخی راه های درمان این بیماری در خانه عبارت اند از:

نوشیدن مایعات کافی

مصرف سبزیجات و انواع میوه ها به دلیل داشتن فیبر

پاکیزه نگه داشتن ناحیه نشیمنگاهی

پرهیز از زور زدن هنگام اجابت مزاج

دارو و پماد برای درمان زخم مقعدی

مصرف دارو و پماد، برای جراحت ها یا زخم های باز نیاز به مشورت پزشک دارد و مصرف خودسرانه آنها موجب بروز عوارض می گردد. از این رو بهتر است جهت مصرف پماد یا دارو با پزشک خود مشورت نمایید. علاوه بر آن باید بدانید راه های درمان خانگی زخم مقعد یا استفاده از دارو و پماد های مربوطه زمانی موثر است که بیماری در ابتدایی ترین مراحل شکل گیری باشد.

همچنین زمانی که بیماری به نوع حاد و پیشرفته خود رسیده باشد، استعمال پماد زخم مقعدی تنها خاصیت کاهش درد، و سوزش را به همراه داشته و قابلیت درمانی نخواهند داشت.

برخی از دارو های کاهش علائم زخم مقعد عبارت اند از:

https://clinicjarahi.ir/rectal-diseases/

پماد یا محلول لیدوکائین

پماد آنتی فیشر

پماد نیتروگلیسیرین

وازلین

پماد های نرم کننده

چگونه از زخم شدن مقعد پیشگیری کنیم؟

زخم مقعد از بیماری هایی می باشد که با رعایت برخی نکات ساده تا حدودی امکان پیشگیری از آن وجود داشته و می توان از آن جلوگیری نمود.

برخی از نکات پیشگیری از این بیماری عبارت اند از:

درمان یبوست های مزمن یا خفیف

داشتن تغذیه مناسب و مصرف فیبر

رعایت بهداشت این ناحیه

پرهیز از برقراری رابطه جنسی مقعدی

نوشیدن آب به مقدار کافی

جدی گرفتن هرگونه علائمی چون سوزش و خارش

پرهیز از پوشیدن لباس زیر های تنگ و چسبان با جنس های نامرغوب

زخم مقعد در چه افرادی شایع تر است؟

بروز این عارضه در همه افراد با هر سن و سالی امکان داشته و حتی گاهی کودکان نیز دچار زخم مقعد می شوند. اما به طور کی این بیماری در افراد سالمند، خانمهای باردار یا افرادی که دائما دچار یبوست یا اسهال هستند بیشتر به چشم میخورد. بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به زخم مقعد تغذیه و عادات روزانه را اصلاح کنید. عدم توجه به اصلاح رفتارهای غلط موجب حاد شدن عارضه می گردد.

نحوه تشخیص

نحوه تشخیص زخم مقعد در صورتی که زخم درون رکتوم قرار گرفته باشد، با مشاهده یا معاینه سطحی امکان پذیر نخواهد بود و بیمار می بایست حتما به متخصص کولورکتال مراجعه نماید.

با مراجعه به پزشک، و اقدام برای درمان پزشک شما را نسبت به انجام برخی آزمایش هایی چون کولونوسکوپی یا آندوسکوپی راهنمایی کرده تا میزان شدت و نوع دقیق آن را بررسی نماید.