تنگی مقعد نوعی عارضه نشیمنگاهی است که  به باریک شدن کانال مقعد اشاره دارد و می تواند منجر به ناراحتی و مشکل قابل توجهی در حین اجابت مزاج شود. چه بزرگسال باشید چه نوزاد ممکن است این عارضه اتفاق بیفتد. عوامل و دلایل زیاد و مختلفی برای ایجاد این عارضه وجود دارد. در این مقاله تنگی مقعد کلینیک مهنا به بررسی و روش های درمان این عارضه به طور کامل می پردازیم. 

منبع : کلینیک مهنا

تنگی مقعد چیست 

تنگی مقعدی (Anal stenosis) نوعی بیماری نشیمنگاهی بسیار نادر است و زمانی رخ میدهد که مجرای مقعدی شما باریک می شود و دفع مدفوع را دشوار و دردناک می کند. این حالت زمانی رخ می دهد که عضلات مقعد که برای تنظیم عبور مواد مدفوع منبسط و منقبض می شوند باریک می شوند. در صورت عدم درمان این بیماری می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.

این بیماری معمولاً بزرگسالان را به عنوان عارضه جراحی یا بیماری مزمن تحت تاثیر قرار میدهد، اما نوزادان نیز ممکن است با مقعد باریک (تنگی مادرزادی مقعد) به دنیا بیایند.علائم این بیماری می تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد، اما تقریباً همیشه شامل عدم توانایی مدفوع است. اغلب اوقات، تغییر آنچه می خورید و داروها علائم را کاهش می دهد. اما اگر تنگی مقعد شدید دارید، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.

پماد برای تنگی مقعد 

با توجه به تحقیقات انجام شده بهترین پماد برای تنگی مقعد به طور معمول پماد نیتروگلیسیرین است. زیرا به شل شدن عضله اسفنکتر مقعد، افزایش جریان خون در ناحیه و بهبودی کمک می کند. اگرچه مهم است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی برای تعیین بهترین گزینه درمانی برای مورد خاص خود مشورت کنید.

روش های درمان تنگی مقعد 

برای این عارضه روش های درمانی خانگی و روش های جراحی وجود دارد که به رفع و بهبود تنگی مقعد کمک میکند. اما گزینه‌های درمانی جراحی و غیر جراحی برای تنگی مقعد محدود است که به طور کامل آن ها را شرح داده ایم . 

درمان خانگی تنگی مقعد

روش های درمان خانگی تنگی مقعد عبارتند از : 

• تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی 
• افزایش مصرف فیبر روزانه 
• مصرف مکمل های فیبر 
• افزایش مصرف مایعات 
• اتساع دستی مقعد با گشادکننده های مدرج
• استفاده از نرم کننده های مدفوع یا ملین های نرم کننده 

منبع : کلینیک مهنا

روش های جراحی تنگی مقعد 

در موارد شدیدتر پزشک متخصص برای رفع این عارضه گزینه های جراحی را ترجیح میدهد که عبارتند از : 

• آنوپلاستی 

 روش جراحی که شامل بازسازی یا ترمیم دهانه مقعد است معمولاً برای اصلاح ناهنجاری‌هایی مانند تنگی مقعد یا ناهنجاری‌هایی که مقعد به درستی قرار نمی‌گیرد، انجام می‌شود و امکان حرکات مناسب روده را فراهم می‌کند. اساساً شامل تنظیم جراحی بافت مقعد برای دستیابی به عملکرد مناسب است. جراح مقعد شما را بازسازی می کند تا بتواند شل شود و به اندازه طبیعی خود باز گردد. 

• اسفنکتروتومی 

 جراح عضله اسفنکتر داخلی شما را برش می دهد تا تنش مقعد شما را کاهش دهد. اسفنکتروتومی یک روش جراحی است که می تواند به عارضه هایی مانند تنگی مقعد یا شقاق مزمن مقعد در زمانی که سایر درمان های پزشکی با شکست مواجه می شوند، کمک کند. میزان موفقیت این عمل حدود ۹۶٪ تا ۱۰۰٪ است.

علت تنگی مقعد 

همانطور که گفتیم دلایل زیادی برای تنگی مقعد وجود دارد. این بیماری در بزرگسالان زمانی اتفاق می افتد که بافت اسکار در مقعد شما ایجاد می شود و لایه ای از فیبر سخت و غیر کششی را به دیواره مقعد شما اضافه می کند تا باریک تر شود. بافت اسکار ممکن است پس از درمان پزشکی یا جراحی در داخل یا نزدیک مقعد شما ایجاد شود. 

همچنین در صورت ابتلا به بیماری مزمن (طولانی مدت) که باعث التهاب می شود، ممکن است اتفاق بیفتد. مطالعات نشان می دهد که ۹۰ درصد موارد تنگی مقعد شامل بافت اسکار است که پس از جراحی هموروئید ایجاد می شود. دلایل دیگر ایجاد این عارضه عبارتند از : 

• انواع عفونت های مقعدی مانند کلامیدیا 
• تبخال تناسلی 
• ویروس پاپیلومای انسانی 
• سیفلیس یا سوزاک 
• بیماری HIV ، هپاتیت A و هپاتیت B
• بیماری التهابی روده IBD
• بیماری کرون 
• شقاق مزمن مقعد 
• ضربه یا آسیب به ناحیه مقعد 
• استفاده بیش از حد از ملین ها 
• پرتو درمانی ناشی از سرطان مقعد 
• عوارض ناشی از یک روش جراحی مقعد 
• بیماری های مقاربتی
• یک ناهنجاری مادرزادی 
• عفونت رکتوم 

علائم تنگی مقعد

اصلی ترین علائم هر کسی که تنگی مقعد دارد یبوست است. اما با این حال ممکن است علائم های متفاوتی در بزرگسالان و نوزادان داشته باشد. سایر علائم تنگی مقعد در نوزادان و بزرگسالان عبارتند از : 

علائم در بزرگسالان 

• یبوست 
• اسهال 
• باریک شدن مدفوع به اندازه مداد 
• بی اختیاری مدفوع 
• تخلیه ناقص بعد از اجابت مزاج 
• درد هنگام اجابت مزاج
• خونریزی مقعد یا خون در مدفوع
• حرکات دردناک روده 

روش های تشخیص

تشخیص تنگی مقعد نسبتاً ساده است. در بیشتر موارد، این وضعیت با بررسی علائم و سابقه پزشکی، علاوه بر انجام یک معاینه فیزیکی یا دیداری مانند معاینه دیجیتالی رکتوم مختصر تأیید می‌شود. اغلب برای تحقیقات و تشخیص دقیق تر از روش هایی که امکان تجسم مستقیم کانال مقعد را برای ارزیابی میزان باریک شدن و شناسایی علت تنگی فراهم می کند هم استفاده میشود که عبارتند از : 

• ام آر آی MRI
• آنوسکوپی
• پروکتوسکوپی 
• کولونوسکوپی 
• سیگموئیدوسکوپی

منبع : کلینیک مهنا